Udostępnij artykuł:

Sworznie wspornikowe/kołki łożyskowe wsporników - konstrukcja i zastosowanie

Sworznie wspornikowe / kołki łożyskowe wsporników są niezbędnymi elementami mocującymi, które są używane w wielu systemach mechanicznych do przechowywania i łączenia elementów obrotowych. Działają jako punkty zwrotne i przyczyniają się do stabilności i precyzji w zastosowaniach w inżynierii mechanicznej i automatyzacji. W tym artykule przedstawiono różne projekty i przykłady zastosowań sworzni wspornikowych i sworzni łożysk wspornikowych.

Czym są sworznie wspornikowe?

Osie i śruby są podstawowymi elementami mechanicznymi, które są używane w wielu zastosowaniach, szczególnie w inżynierii mechanicznej. Oś jest elementem, który zazwyczaj służy jako punkt obrotu kół, rolek lub innych ruchomych części. Z drugiej strony śruba jest cylindrycznym elementem łączącym, który służy do mocowania komponentów. Śruby są dostępne w różnych wersjach, takich jak śruby z głowicami i kołki gwintowane, które są produkowane zgodnie z normą DIN 1445. Śruby te są używane głównie jako stałe łożyska i sworznie wspornikowe przy umiarkowanych prędkościach obwodowych, np. w przypadku lin i kół rolkowych. DIN 1445 określa szczegółowe wymagania dotyczące materiału, kształtu i zastosowania takich śrub.

Sworzeń wspornikowy łączy w sobie właściwości osi i śruby, to znaczy łączy funkcje punktu obrotu i mocowania. Sworznie wspornikowe są zatem używane do mocowania elementów obrotowych, takich jak koła lub rolki do stałego obiektu nośnego i jednocześnie służą jako oś obrotowa dla tych części. Dzięki tej podwójnej funkcji sworznie wspornikowe są stosowane w wielu systemach mechanicznych, w których wymagane jest stabilne mocowanie i ruch obrotowy o niskim współczynniku tarcia.

Co odróżnia sworznie wspornikowe od innych śrub?

Oprócz sworzni wspornikowych dostępne są również inne typy śrub, takie jak śruby zawiasów i śruby łożyska osi. Są one przeznaczone do różnych wymagań mechanicznych i różnią się pod względem funkcji i zastosowania. Jak już wspomniano, sworznie wspornikowe służą przede wszystkim jako oś obrotu elementów obrotowych i łączą je ze stałym nośnikiem. Zostały zaprojektowane tak, aby przenosić zarówno obciążenia wynikające z obrotu elementów, jak i zapewnić stabilne mocowanie. Jednak sworznie wspornikowe nie ograniczają się tylko do funkcji jako punktu obrotu elementów obrotowych. W niektórych zastosowaniach sworznie wspornikowe są również używane w konstrukcji naprężeń rozciągających. Ta specjalna konstrukcja ma na celu przenoszenie i pochłanianie sił rozciągających, które działają wzdłuż osi śruby.

Pin osi (1) w wykonaniu na naprężenie rozciągające
Pin osi (1) w wykonaniu na naprężenie rozciągające

Z drugiej strony śruby zawiasowe są stosowane głównie w zastosowaniach, w których występują obciążenia poprzeczne i siły ścinające, takie jak zawiasy drzwi lub klap. Łączą one zazwyczaj dwa komponenty przez kilka otworów i umożliwiają ruch tych części względem siebie. Główną funkcją śrub zawiasowych jest stworzenie stabilnego połączenia, które jednocześnie zapewnia elastyczność niezbędną do umożliwienia ruchów, takich jak obrót lub obrót. W drzwiach, oknach i klapach służą one jako oś obrotowa, która ułatwia otwieranie i zamykanie, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo i stabilność połączenia.

Pin zawiasowy (1) w wersji z pinem klinowym
Pin zawiasowy (1) w wersji z pinem klinowym

Śruby łożyska osi są specjalnie zaprojektowane do podpierania wałów lub osi. Śruby te stanowią integralną część systemów łożysk i służą jako punkty podparcia łożyska, zapewniając precyzyjną prowadnicę wału i łożyska. Śruby łożyska osi są przeznaczone do podparcia zarówno obciążenia promieniowego z łożyska, jak i momentów zginania powstałych w wyniku wyrównania wału. Śruby kołnierzowe jako pod-forma śrub łożyskowych osi są specjalnymi śrubami, które szczególnie dobrze nadają się do podpierania elementów obrotowych i łączenia ich w tym samym czasie dzięki ich precyzyjnemu dopasowaniu i wysokiej dokładności wymiarowej. Śruby te są zaprojektowane tak, aby ściśle pasowały do otworów w częściach, które mają zostać podłączone. Zapewnia to precyzyjne wyrównanie i wysoką stabilność połączenia. Wkręty podporowe to kolejny obszar zastosowania śrub łożysk osi. Nasadka w takich śrubach służy jako element dystansowy, punkt łożyska lub punkt ogranicznika dla podłączonego elementu.

Śruba z ramieniem (1) z prostym rowkiem, do wykonywania ruchów obrotowych elementów łączących
Śruba z ramieniem (1) z prostym rowkiem, do wykonywania ruchów obrotowych elementów łączących

Oprócz dużej liczby sworzni wspornikowych, w sklepie internetowym MISUMI znajdziesz szeroką gamę śrub zawiasowych, śrub do łożysk osi i śrub podporowych.

Kolejną cechą wyróżniającą jest sposób mocowania komponentów do sworznia wspornikowego. W zależności od właściwości części, które mają być połączone, oraz występujących warunków otoczenia, wyróżnia się następujące konstrukcje:

Sworznie wspornikowe mogą mieć kołnierz centrujący. Ten kołnierz lub ramię służy jako ogranicznik ułatwiający pozycjonowanie i zapobiegający ruchowi osiowemu. Jednocześnie kołnierz centrujący jest używany jako pomoc instalacyjna do ustawiania narzędzi, takich jak klucze.

Sworznie wspornikowe i śruby łożyska osi w ramionach przegubowych

W systemach mechanicznych ramiona przegubowe zapewniają elastyczne połączenie między kilkoma elementami. Są one często używane w robotach, maszynach i narzędziach, aby umożliwić ruch w różnych kierunkach. Sworznie wspornikowe odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu ramion przegubowych, działając jako punkty obrotu i łącząc ze sobą różne części ramienia.

Pin osi z rowkiem na pierścień zabezpieczający (1) do podparcia ramion przegubowych (2) z użyciem tulei ślizgowych (3) i podkładek (4)
Pin osi z rowkiem na pierścień zabezpieczający (1) do podparcia ramion przegubowych (2) z użyciem tulei ślizgowych (3) i podkładek (4)

Sworznie wspornikowe i śruby łożyska osi w wałkach krzywkowych

Rolki krzywkowe to specjalne elementy maszyn stosowane w systemach mechanicznych do precyzyjnego sterowania ruchami wzdłuż określonej ścieżki. Są one często stosowane w przenośnikach, systemach automatyki i innych zastosowaniach. Niezbędnym elementem rolek krzywkowych jest sworzeń wspornikowy. Umożliwia obracanie się rolki z niewielkim tarciem i utrzymanie kontaktu z torem krzywkowym lub szyną prowadzącą. Ponadto sworzeń wspornikowy przenosi obciążenia mechaniczne spowodowane ruchem wałka krzywki.

Rolka krzywkowa (1) z pinem osi i uchwytem w kształcie L (2) w mechanizmie prowadzenia z szynami profilowymi (3)
Rolka krzywkowa (1) z pinem osi i uchwytem w kształcie L (2) w mechanizmie prowadzenia z szynami profilowymi (3)

Sworznie wspornikowe i śruby łożyska osi w mechanizmach obrotowych

Sworznie wspornikowe są również powszechnie stosowane w zautomatyzowanych systemach i maszynach, które wymagają zarówno ruchów liniowych, jak i obrotowych. Jednym z przykładów zastosowania są obrabiarki, w których przedmioty obrabiane są precyzyjnie pozycjonowane i obrabiane. Połączenie ruchu liniowego i obrotu umożliwia przemieszczanie i jednoczesne obracanie obrabianego przedmiotu wzdłuż osi w celu przeprowadzenia różnych etapów przetwarzania. Sworznie wspornikowe zapewniają stabilne połączenie między elementami liniowymi i obrotowymi, a także wydajną transmisję powstałych sił.

Pin osi z kołnierzem (1), wałem liniowym (2) i łożyskiem kulkowym liniowym (3) w mechanizmie obrotowym (4) do transferu i obrotu przedmiotu roboczego (5). Więcej informacji na temat tego przykładowego zastosowania znajduje się tutaj.
Pin osi z kołnierzem (1), wałem liniowym (2) i łożyskiem kulkowym liniowym (3) w mechanizmie obrotowym (4) do transferu i obrotu przedmiotu roboczego (5). Więcej informacji na temat tego przykładowego zastosowania znajduje się tutaj.

Co należy obserwować podczas montowania i używania sworzni wspornikowych i śrub łożyska osi?

Podczas montażu i używania sworzni wspornikowych i śrub łożyska osi należy przestrzegać kilku ważnych aspektów, aby zapewnić bezpieczne i wydajne działanie podłączonych elementów. Jak już wyjaśniono, sworznie wspornikowe i śruby łożyska osi są istotnymi elementami łączącymi, które mogą służyć jako punkty obrotowe dla elementów obrotowych, a także elementów podporowych w zastosowaniach naprężeń rozciągających. Dlatego ich instalacja wymaga szczególnej staranności i precyzji.

Po pierwsze, sworzeń wspornikowy musi spełniać określone wymagania danego zastosowania, w tym wymagania materiałowe i obciążenia mechaniczne. Czynniki takie jak średnica, długość i grubość materiału są decydujące dla wydajności śruby. Ponadto podczas wybierania i używania sworzni wspornikowych należy zwrócić uwagę na właściwy stan oraz prawidłowe wyrównanie i rozmiar płaskich powierzchni klucza, aby umożliwić skuteczne przenoszenie siły i zapobiec zsunięciu się narzędzia. Uszkodzenie płaskich elementów klucza może spowodować, że śruba przestanie działać lub nie zostanie dokręcona, co z kolei może negatywnie wpłynąć na konserwację i bezpieczeństwo połączenia.

Ważne jest również, aby sworzeń wspornikowy dokładnie pasował do dostarczonych otworów lub łożysk. Bardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniego poziomu gry, ponieważ wpływa to zarówno na mobilność, jak i stabilność połączenia. Zbyt duża gra może prowadzić do niepożądanych wibracji i zwiększonego zużycia komponentów, a tym samym uszkodzenia lub awarii połączenia w dłuższej perspektywie. Z drugiej strony zbyt mały luz może zwiększyć tarcie i naprężyć śrubę. Może to spowodować przegrzanie elementów i zablokowanie ruchu.